به نقل از «خبرگزاری برنا»

فضائل و اعمال دهه پایانی ماه رمضان+اسناد دقیق

تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۵۳۳۲۴۴

دهه آخر ماه مبارک رمضان از ارزش فراوانی برخوردار است و برای هریک از شب های این دهه اعمال و مناسک عبادی بیان شده است.

به گزارش خبرگزاری برنا؛ پایگاه اطلاع رسانی دفتر آیت الله مکارم شیرازی با استناد به مکتوبات این مرجع تقلید به بیان اعمال دهه آخر ماه مبارک رمضان پرداخته و نوشت: از شب بیست و یکم، دهه آخر ماه رمضان شروع مى شود که بسیار پرارزش و مغتنم است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

در هر شب از شب هاى این دهه، غسل و دیگر اعمال و مناسک عبادی مستحب است و روایت شده است که رسول خدا صلى الله علیه و آله در هر شب از شب هاى دهه آخر ماه رمضان غسل مى کرد، برخلاف آنچه بعضى از ناآگاهان مى پندارند که با گذشت شب هاى قدر برنامه ماه مبارک رمضان تمام شده است.[۱]

شب‌های دهگانه از منظر قرآن

و اما«لیال عشر[۲]» (شبهاى دهگانه) مشهور ،  که در طول سال قمرى به سه دهه اطلاق شده است.[۳]

دهه اوّل ماه ذى الحجّه ؛ همان شبهاى دهگانه ذى الحجه است که شاهد بزرگترین و تکان دهنده ترین اجتماعات عبادى سیاسى مسلمین جهان است.[۴] بعضى نیز آن را به ده شب آخر ماه مبارک رمضان که شبهاى قدر در آن است تفسیر کرده اند.[۵] لذا برخلاف تصوّر برخى از مردم که به روزهاى آخر ماه رمضان مخصوصاً پس از بیست و سوم اهمیّتى نمى دهند، اهمیّت فراوانى دارد. تا آنجا که پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله دستور مى دادند در این ده شب بستر و رختخواب ایشان را جمع نموده و معتکف مى شدند.[۶]،[۷] دهۀ اول محرم.[۸]

به هر حال سوگند به این شبهاى دهگانه به هر تفسیرى که باشد دلیل بر اهمیت فوق العاده آنها است چرا که همیشه سوگند به امور مهمه یاد مى کنند[۹] البته جمع میان این تفسیرهاى سه گانه کاملاً ممکن است.[۱۰]

اعتکاف دهه آخر ماه رمضان احیا شود

به برکت انقلاب اعتکاف احیا و دامنه آن در حال گسترش است، چراکه اکنون در بیرون مرزهای نظام اسلامی نیز به این سنت دینی توجه ویژه می‌شود اما این حرکت نباید توقف داشته باشد و در این راستا اعتکاف دهه آخر ماه رمضان احیا شود،[۱۱]  زیرا سنت  برگزاری اعتکاف در مساجد جامع در دهه آخر ماه مبارک رمضان مستحب است و فضیلت فراوان دارد و در روایتى از رسول خدا صلى الله علیه و آله، اعتکاف در دهه آخر ماه رمضان برابر دو حج و دو عمره شمرده شده است.[۱۲]،[۱۳]

اینچنین است که  رسول خدا صلى الله علیه و آله در دهه آخر ماه رمضان در مسجد معتکف مى شد،[۱۴] بسترش را جمع مى کرد و آماده و مهیّا و بانشاط به شب زنده دارى و عبادت مى پرداخت (بسیارى از مسلمانان نیز در این امر به آن حضرت اقتدا مى کردند).[۱۵]،[۱۶]

اعمال دهۀ آخر ماه مبارک رمضان

دعاهاى مخصوص روزهاى ماه رمضان

از «ابن عبّاس» روایت شده است که رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله براى روزه هر روز از ماه مبارک رمضان فضیلت بسیارى را بیان فرمودند و همچنین براى هر روز دعاى مخصوصى با فضیلت و پاداش فراوان ذکر کردند.[۱۷]،[۱۸]

اعمال شب های دهه آخر ماه رمضان

نمازهای شب هاى دهۀ آخر ماه مبارک رمضان

مرحوم «علّامه مجلسى» در فصل آخر از اعمال ماه رمضان در کتاب «زادالمعاد»، نماز شب هاى دهۀ آخر ماه  ماه رمضان را چنین بیان مى کند: (و با توجّه به این که بهترین اعمال، در ماه مبارک، نماز و قرآن است و این نمازها در بردارنده بسیارى از سوره هاى قرآن است، هرکس هر چند شب را بخواند غنیمت است).[۱۹]

زیارت امام حسین (ع)در شب هاى دهۀ آخر ماه مبارک رمضان

در فضیلت زیارت امام حسین علیه السلام در ماه مبارک رمضان به نحو عام و در شب اوّل و نیمه ماه و آخر آن و شب هاى قدر به خصوص، روایات بسیارى نقل شده است.[۲۰]،[۲۱]

دعاى شب هاى دهه آخر ماه مبارک رمضان

دعاهاى این شب ها بر دو قسم است؛ نخست دعاهایى که مشترک میان همه شب هاى این دهه است که در هر شب از دهه آخر ماه رمضان خوانده مى شود و دیگر، دعاهایى که مخصوص هر شب از دهه آخر است.[۲۲]

دعاهاى مشترک شب هاى آخر ماه رمضان

مرحوم «شیخ کلینى» در کتاب شریف «کافى» از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که فرمود: در دهه آخر ماه رمضان، هر شب این دعا را مى خوانى:«اعُوذُ بِجَلالِ وَجْهِکَ الْکَریمِ، أنْ یَنْقَضِىَ عَنّى شَهْرُ رَمَضانَ…؛[۲۳]پناه مى برم به جلال ذات بزرگوارت از این که ماه رمضان از من بگذرد…».[۲۴]

هم چنین از مرحوم «کفعمى» در حاشیه «بلدالامین» از امام صادق علیه السلام نقل شده است که آن حضرت در هر شب از دهه آخر ماه رمضان، بعد از نمازهاى فریضه و نافله، این دعا را مى خواند:«اللَّهُمَّ ادِّ عَنَّا حَقَّ ما مَضى مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ، وَ اغْفِرْلَنا تَقْصیرَنا فیهِ…؛[۲۵]خدایا اداء کن از ما حق ایام گذشته ماه رمضان را و بیامرز تقصیر ما را در این ماه …».[۲۶]

«سیّد بن طاووس» در «اقبال»، از امام صادق علیه السلام نقل کرده است که آن حضرت در هر شب از دهه آخر ماه رمضان این دعا را مى خواند:«اللَّهُمَّ انَّکَ قُلْتَ فى کِتابِکَ الْمُنْزَلِ، شَهْرُ رَمَضانَ الَّذى انْزِلَ فیهِ الْقُرْانُ…؛[۲۷]خدایا تو فرمودى در قرآنت که از آسمان نازل گشته «ماه رمضانى که قرآن در آن نازل گشته …».[۲۸]

دعاهاى مخصوص هر شب از دهه آخر ماه رمضان

دعاى مخصوص شب بیست و یکم.[۲۹]

دعاى شب بیست و دوم:«یا سالِخَ النَّهارِ مِنَ اللَّیْلِ…[۳۰]؛ اى که روز (روشن) را از شب (تار) برکنى…»[۳۱]

دعاى شب بیست و سوم .[۳۲]

دعاى شب بیست و چهارم:«یا فالِقَ الْإِصْباحِ، وَجاعِلَ اللَّیْلِ سَکَناً…[۳۳]؛اى شکافنده سپیده صبح و اى قرار دهنده شب را وسیله آرامش…».[۳۴]

دعاى شب بیست و پنجم:«یا جاعِلَ اللَّیْلِ لِباساً، وَالنَّهارِ مَعاشاً…[۳۵]؛اى که شب را پوشش قراردادى و روز را وسیله درآوردن روزى …».[۳۶]

دعاى شب بیست و ششم:«یا جاعِلَ اللَّیْلِ وَالنَّهارِ ایَتَیْنِ…[۳۷]؛اى قرار دهنده شب و روز را دو نشانه (بر قدرتت)…».[۳۸]

دعاى شب بیست و هفتم:«یا مآدَّ الظِّلِّ وَلَوْ شِئْتَ لَجَعَلْتَهُ ساکِناً…[۳۹]؛اى امتداد دهنده سایه که اگر مى خواستى آن را در یکجا ساکن مى کردى…».[۴۰]

دعاى شب بیست و هشتم:«یا خازِنَ اللَّیْلِ فِى الْهَوآءِ، وَخازِنَ النُّورِ فِى السَّمآءِ…[۴۱]؛اى جا دهنده تاریکى شب را در هوا و جا دهنده روشنى (روز) را در آسمان …» .[۴۲]

دعاى شب بیست و نهم:«یا مُکَوِّرَ اللَّیْلِ عَلَى النَّهارِ، وَمُکَوِّرَ النَّهارِ عَلَى اللَّیْلِ…[۴۳]؛اى خدایى که شب را به روز پیچانى و روز را بر شب بپیچانى…». [۴۴]

دعاى شب سى ام:«الْحَمْدُللَّهِ لا شَریکَ لَهُ…[۴۵]؛ستایش مخصوص خدایى است که شریک ندارد…»[۴۶]

فضیلت و اعمال شب بیست و هفتم ماه رمضان

شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان، شب مبارکى است و بزرگان اعمال زیر را براى آن ذکر کرده اند:

«غسل» ،که در روایتى از امام صادق علیه السلام به آن تصریح شده است.[۴۷]

سى رکعت نماز . [۴۸]

از زید بن على علیه السلام نقل شده است که از پدرم على بن الحسین علیهما السلام شنیدم که در شب بیست و هفتم ماه رمضان از اوّل شب تا آخر، این دعا را مى خواند:«اللهُمَّ ارْزُقْنِى التَّجافِىَ عَنْ دارِ الْغُرُورِ، وَالْإِنابَهَ الى دارِ الْخُلُودِ، وَالْإِسْتِعْدادَ لِلْمَوْتِ قَبْلَ حُلُولِ الْفَوْتِ؛[۴۹]خدایا روزیم کن دورى گزیدن از خانه فریب (ناپایدار) و بازگشت بسوى خانه جاویدان و آماده شدن براى مرگ پیش از رسیدن آن.»[۵۰]

دعاى دیگرى براى این شب، از رسول گرامى اسلام صلى الله علیه و آله نقل شده است که مجموعه اى از آیات قرآن است:«رَبَّنا آمَنّا فَاغْفِرْ لَنا ذُنُوبَنا، وَ کَفِّرْ عَنَّا سَیِّئاتِنا، وَ تَوَفَّنا مَعَ الْأبْرارِ…[۵۱]؛پروردگارا، ما ایمان آوردیم، گناهان ما را ببخش و بدى هاى ما را بپوشان و ما را با نیکان بمیران…»[۵۲]

فضیلت و اعمال شب آخر ماه رمضان

شب آخر ماه رمضان، شب مبارکى است که چند عمل در آن وارد شده است:

۱- غسل کردن.[۵۳] ۲- زیارت امام حسین علیه السلام.[۵۴] ۳- خواندن سوره هاى «انعام»، «کهف» و «یس».[۵۵] ۴- صد مرتبه بگوید:«أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ».[۵۶] ۵- خواندن این دعا که «شیخ کلینى» رحمه الله از امام صادق علیه السلام نقل کرده است:«اللَّهُمَّ هذا شَهْرُ رَمَضانَ..[۵۷].؛خدایا این ماه رمضانى است که در آن قرآن را نازل فرمودى…»[۵۸] ۶- خواندن دعاى «یا مُدَبِّرَ الْأُمُورِ».[۵۹]

دعای وداع با ماه مبارک رمضان

با ماه رمضان وداع کند و دعاهاى وداع را که علماى بزرگ در کتب خویش نقل کرده اند بخواند و از بهترین آن دعاها، دعاى چهل و پنجم «صحیفه کامله سجّادیّه» است.[۶۰]

«سیّد بن طاووس» از امام صادق علیه السلام روایت کرده است که هر کس در شب آخر ماه رمضان، با آن ماه وداع کند و این دعا را بخواند، خداوند او را پیش از طلوع صبح بیامرزد و توفیق توبه و انابه را به او مرحمت فرماید:«اللَّهُمَّ لا تَجْعَلْهُ اخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیامى لِشَهْرِ رَمَضانَ…[۶۱]؛خدایا قرارش مده آخرین دیدار از روزه ام در ماه رمضان …»[۶۲]

در روایت دیگرى از جابر بن عبداللَّه انصارى نقل شده است که در جمعه آخر ماه رمضان به محضر رسول خدا صلى الله علیه و آله شرفیاب شدم؛ رسول خدا صلى الله علیه و آله به من فرمود: این روز، جمعه آخر ماه رمضان است، با آن وداع کن و بگو:«اللهُمَّ لا تَجْعَلْهُ اخِرَ الْعَهْدِ مِنْ صِیامِنا ُ…[۶۳]؛خدایا قرارش مده آخرین دیدار ما از روزه مان در ماه رمضان …»[۶۴]

رسول خدا صلى الله علیه و آله در ادامه فرمود: هر کس در این روز این دعا را بخواند، به یکى از دو خصلت نیکو دست یابد، یا آن که ماه رمضان آینده را درک مى کند و یا به آمرزش و رحمت بى انتهاى خداوند مى رسد.[۶۵]،[۶۶]

۸- خواندن ده رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام).

از رسول خدا صلى الله علیه و آله روایت شده است که هر کس در شب آخر ماه رمضان، ده رکعت نماز بگزارد و در هر رکعت یک مرتبه سوره «حمد» و ده مرتبه سوره «قل هو اللَّه احد» را بخواند و در رکوع و سجود ده مرتبه بگوید:سُبْحانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لا الهَ الَّا اللَّهُ وَ اللَّهُ اکْبَرُ، و بعد از هر دو رکعت، تشهّد بخواند و سلام دهد و هنگامى که تمامى ده رکعت به پایان رسید، هزار مرتبه بگوید:أَسْتَغْفِرُ اللَّهَ و بعد از استغفار سر به سجده بگذارد و بگوید:«یا حَىُّ یا قَیُّومُ، یا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرامِ، یا رَحْمنَ الدُّنْیا وَ الْاخِرَه…[۶۷]؛اى زنده اى پاینده اى صاحب جلالت و بزرگوارى اى بخشاینده دنیا و آخرت…» [۶۸]

آن حضرت در ادامه فرمود: «هر کس چنین کند، سوگند به حقّ آن کس که مرا به نبوّت مبعوث کرد که جبرئیل مرا خبر داد از اسرافیل و اسرافیل از پروردگار خود، که هنوز این شخص سر از سجده برنداشته است که خداوند او را بیامرزد و ماه رمضان را از او قبول فرماید، و از گناهانش بگذرد».[۶۹]،[۷۰]

دعاى ختم قرآن در روز آخر ماه رمضان

با توجّه به این که در روز آخر ماه رمضان، غالباً مردم قرآن را ختم مى کنند، مناسب است که بعد از ختم قرآن دعاى چهل و دوم «صحیفه سجّادیه» را بخوانند.[۷۱]

همچنین مى توانند این دعاى مختصر را که از امیر مؤمنان علیه السلام نقل شده است بخوانند:«اللهُمَّ اشْرَحْ بِالْقُرْآنِ صَدْرى…؛[۷۲]خدایا سینه ام را بوسیله قرآن بگشا…»[۷۳]

سخن آخر

خدایا تو خود مى دانى اعمال ما در برابر دستگاه تو از ران ملخى کمتر است ولى به کرمت بنگر به اعمال ما![۷۴]

بارى پرهیزگاران چگونه به اعمال خود امیدوار شوند و به آنها مغرور و غرّه شوند که مى دانند تا مشمول رحمت و فضل الهى نشوند، ره به جائى نمى برند، آنها که هیچ، پیامبر گرامى (صلى الله علیه وآله) هم به لطف الهى دل بسته است.[۷۵]

پی نوشت:

[۱] کلیات مفاتیح نوین، ص: ۷۹۱٫

[۲] سورۀ فجر؛ آیۀ۲٫

[۳] سوگندهاى پر بار قرآن ؛ ص۱۶۸٫

[۴] تفسیر نمونه ؛ ج ۲۶ ؛ ص۴۴۳٫

[۵] همان.

[۶] وسائل الشیعه، ج ۴، کتاب الاعتکاف، باب ۱، ح ۱٫

[۷] سوگندهاى پر بار قرآن، ص: ۱۶۹٫

[۸] همان.

[۹]  گرچه« لیال عشر» در اینجا به صورت«نکره» ذکر شده، ولى با توجه به اینکه نکره در اینجا براى بیان عظمت است معنى عهدى پیدا مى کند و اشاره به آن شبهاى مخصوص است که در بالا ذکر شد.

[۱۰] تفسیر نمونه، ج ۲۶، ص: ۴۴۳٫

[۱۱] بیانات حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی در در دیدار با اعضای ستاد مرکزی اعتکاف استان قم؛۲۲/۱/۱۳۹۵٫

[۱۲]بحارالانوار؛ ج ۹۴؛ ج ۱۲۹، ح ۷٫

[۱۳] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۷۹۰٫

[۱۴] اقبال، صفحه ۱۹۵٫

[۱۵]  بحارالانوار، جلد ۹۴، صفحه ۱۳۰، حدیث ۷٫

[۱۶] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۷۹۱٫

[۱۷] زادالمعاد؛ ص۲۱۴- ۲۲۰/ بلدالامین؛ ص۲۱۹؛ دعاها همراه با ذکر ثواب ها آمده است.

[۱۸] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۱۲

[۱۹] همان ؛ ص۸۱۰٫

[۲۰] کامل الزیارات، باب ۱۰۸، صفحه ۳۳۰، حدیث ۷٫

[۲۱] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۴۱۳٫

[۲۲] همان ؛ ص۷۹۶٫

[۲۳] کافى، جلد ۴، ص ۱۶۰، ح۱٫

[۲۴] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۷۹۶٫

[۲۵] مفاتیح الجنان، اعمال شب هاى دهه آخر ماه رمضان.

[۲۶] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۷۹۶٫

[۲۷] اقبال، ص ۱۹۹٫

[۲۸] کلیات مفاتیح نوین، ص: ۷۹۷

[۲۹] مصباح المتهجّد؛ ج ۶۲۸ / کافى؛ ج ۴؛ ص ۱۶۰ (با اندکى تفاوت).

[۳۰] کافى؛ ج ۴؛ ص۱۶۱ / مصباح المتهجّد؛ ص ۶۲۹٫

[۳۱] کلیات مفاتیح نوین؛ ص۷۹۸٫

[۳۲] اقبال؛ ص ۲۰۹ / بحارالانوار؛ ج ۹۵؛ ص ۱۶۲٫

[۳۳] کافى؛ ج۴؛ص ۱۶۲/ مصباح المتهجّد؛ ص۶۳۱٫

[۳۴] کلیات مفاتیح نوین، ص۷۹۹٫

[۳۵] کافى؛ ج۴؛ص ۱۶۲/ مصباح المتهجّد؛ ص۶۳۱٫

[۳۶] کلیات مفاتیح نوین، ص ۸۰۰٫

[۳۷] کافى؛ ج۴؛ص ۱۶۲/ مصباح المتهجّد؛ ص۶۳۱٫

[۳۸] کلیات مفاتیح نوین، ص: ۸۰۱٫

[۳۹] کافى؛ ج۴؛ص ۱۶۳/ مصباح المتهجّد؛ ص۶۳۲٫

[۴۰] کلیات مفاتیح نوین؛ ص۸۰۲ .

[۴۱] کافى؛ ج۴؛ص ۱۶۲/ مصباح المتهجّد؛ ص۶۳۳٫

[۴۲] کلیات مفاتیح نوین؛ ص۸۰۳٫

[۴۳] کافى؛ ج۴؛ص ۱۶۲/ مصباح المتهجّد؛ ص۶۳۳٫

[۴۴] کلیات مفاتیح نوین، ص۸۰۴٫

[۴۵] کافى؛ ج۴؛ص ۱۶۴/ مصباح المتهجّد؛ ص۶۳۴٫

[۴۶] کلیات مفاتیح نوین، ص۸۰۴٫

[۴۷]  اقبال؛ ص ۲۲۶٫

[۴۸] کلیات مفاتیح نوین؛ ص۷۱۳٫

[۴۹] اقبال؛ ص ۲۲۸ / بحارالانوار؛ج ۹۵؛ ص ۶۳٫

[۵۰] کلیات مفاتیح نوین، ص۸۰۶٫

[۵۱] بحارالانوار؛ ج ۹۵؛ ص۶۳٫

[۵۲] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۰۷٫

[۵۳]  اقبال؛ ص ۲۳۷٫

[۵۴] همان.

[۵۵] همان؛ ص ۲۴۲٫

[۵۶] همان.

[۵۷] کافى؛ ج ۴؛ ص ۱۶۴؛ ح ۵٫

[۵۸] کلیات مفاتیح نوین؛ص۸۰۸٫

[۵۹]  فقیه؛ ج ۲؛ ص ۱۶۲٫

[۶۰] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۰۸٫

[۶۱] اقبال؛ ص ۲۵۶ / بحارالانوار؛ ج ۹۵؛ ص ۱۸۱٫

[۶۲] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۰۸٫

[۶۳] اقبال؛ ص ۲۴۳/ بحارالانوار؛ ج ۹۵؛ ص ۱۷۲٫

[۶۴] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۰۸٫

[۶۵] اقبال؛ ص ۲۴۳/ بحارالانوار؛ ج ۹۵؛ ص ۱۷۲٫

[۶۶] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۰۹٫

[۶۷] اقبال؛ ص ۲۴۱ / بحارالانوار؛ ج ۹۵؛ص ۷۳٫

[۶۸] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۰۸٫

[۶۹] اقبال؛ ص ۲۴۱ / بحارالانوار؛ ج ۹۵؛ص ۷۳٫

[۷۰] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۰۹٫

[۷۱] همان.

[۷۲] مصباح المتهجّد؛ ص ۳۲۳/ بحارالانوار؛ ج ۸۹؛ ص ۲۰۹٫

[۷۳] کلیات مفاتیح نوین ؛ ص۸۱۰٫

[۷۴] اخلاق اسلامى در نهج البلاغه (خطبه متقین) ؛ ج ۲ ؛ ص۱۲۰٫

[۷۵] همان.

 

آیا این خبر مفید بود؟

نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف

منبع: خبرگزاری برنا

کلیدواژه: رمضان رسول خدا صلى الله علیه و آله شب از دهه آخر ماه رمضان امام صادق علیه السلام دهه آخر ماه مبارک رمضان کلیات مفاتیح نوین شب آخر ماه رمضان علیه السلام نقل دهه آخر ماه نقل شده شب بیست و هفتم دعاى شب بیست دعا را مى دهۀ آخر ماه اعمال شب آن حضرت ر م ضان الله م شب هاى

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.borna.news دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری برنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۵۳۳۲۴۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

مخالفت نمایندگان با کلیات طرح اصلاح جداول حوزه های انتخابیه

به گزارش«نماینده»، نمایندگان مجلس در نشست علنی امروز (یکشنبه، ۹ اردیبهشت ماه) مجلس شورای اسلامی با کلیات طرح دوشوری اصلاح جداول حوزه های انتخابیه مجلس شورای اسلامی و افزایش تعداد نمایندگان با ۹۴ رأی موافق، ۱۲۰ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع از مجموع ۲۳۴ نفر از نمایندگان حاضر در صحن مخالفت کردند.

در این نشست، ولی الله بیاتی سخنگوی امور داخلی کشور و شوراها در تشریح طرح کمیسیون شوراها برای افزایش نمایندگان، اظهار داشت: گزارش کمیسیون امور داخلی در خصوص طرح اصلاح جدول حوزه های انتخابیه مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان آن ها و طرح اصلاح قانون تعیین محدوده حوزه انتخاباتی مجلس و اصلاحات و الحاقات بعدی آن و همچنین طرح اصلاح جدول حوزه های انتخابیه مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان و نیز طرح اصلاح محدوده حوزه انتخاباتی مجلس شورای اسلامی همگی مصوب سال ۱۳۹۶ و اصلاحات بعدی آن ها و همچنین طرح اصلاح حوزه های انتخابیه دارای ۵ شهرستان به کمیسیون امور داخلی کشور ارجاع و بر اساس ماده ۱۴۳ آئین نامه داخلی به دلیل اشتراکات موضوع با یکدیگر ادغام شد و با حضور کارشناسان مرکز پژوهش ها مورد بررسی قرار گرفت.

وی افزود: این مصوبه در جلسه یکم خرداد ۱۴۰۲ با اصلاحاتی به تصویب رسید و از آن جایی که پیش نیاز برگزاری انتخابات تقسیم سرزمین به حوزه های انتخاباتی است و از آن جایی که این تقسیمات برای نمایندگان و شهروندان پیامدهای مهمی دارد لازم است مورد توجه قرار گیرد و رایج ترین معیار برای اصلاح حوزه های انتخابیه و تعداد نمایندگان برابری نسبی جمعیت است و طبق اصل ۶۴ قانون اساسی تعداد نمایندگان مجلس ۲۷۰ نفر است و پس از همه پرسی سال ۶۸ و پس از هر ۱۰ سال با در نظر گرفتن عوامل انسانی، سیاسی، جغرافیایی و موضوعات مرتبط با آن حداکثر ۲۰ نماینده می تواند اضافه شود اما از زمان تصویب قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۵۸ تنها یک بازنگری و افزایش تعداد نماینده در سال ۷۸ صورت گرفت.

نماینده مردم تفرش و آشتیان در مجلس خاطرنشان کرد: تعداد نمایندگان در محدوده حوزه های انتخابیه سال ها است ثابت مانده و به نابرابری منجر شده و لزوم اصلاح جداول حوزه های انتخابیه ضروری است و در دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی ۵ طرح ذیل یک طرح با عنوان اصلاح جدول حوزه انتخابیه مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان آن ها با هدف اصلاح جدول حوزه های انتخابیه و تعداد نمایندگان اعلام وصول شد و به استناد آئین نامه داخلی ادغام شد و با همکاری کارشناسان مختلف، دستگاه های اجرایی و نظارتی از اردیبهشت ۱۴۰۰ بر اساس معیارهای جمعیتی، پراکندگی جغرافیایی، محدودیت و توسعه یافتگی و مسائل امنیتی و سیاسی مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت که در مجموع با این طرح ۴۰ نماینده به ۲۳ استان کشور اختصاص یافت و ۲۰ نماینده متعلق به حوزه های جدید است و ۲۰ حوزه انتخابیه فعلی نیز با افزایش نمایندگان مواجه می شود.

محمدرضا صباغیان در موافقت با کلیات طرح اصلاح جداول حوزه‌های انتخابیه در صحن علنی مجلس گفت: بر اساس اصل ۶۴ قانون اساسی هر ۱۰ سال باید ۱۰ نفر به نمایندگان مجلس اضافه شود.

وی با بیان اینکه از سال ۶۸ به بعد به تعداد نمایندگان اضافه نشده است، ادامه داد: در حال حاضر جمعیت کشور به ۸۵ میلیون نفر رسیده اما هنوز این حق قانونی یعنی افزایش تعداد نمایندگان رعایت نشده است.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه این قبیل طرح‌ها به هر دلیلی در دوره‌های قبل رد می‌شد ادامه داد: متاسفانه یک بی‌عدالتی با افزایش جمعیت در حوزه‌های انتخابیه ایجاد شده است که باید حتماً با افزایش تعداد نمایندگان برطرف شود.

این نماینده مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: در حال حاضر ما یک حوزه انتخابیه، یک شهرستان و با ۷۰۰ نفر جمعیت داریم که سه نماینده در آن فعال هستند این در حالیست که در یک حوزه انتخابیه، یک شهرستان و ۴۵ هزار نفر جمعیت، یک نماینده فعالیت می‌کند.

صباغیان با بیان اینکه در حال حاضر یک بی‌عدالتی محضی در توزیع نمایندگان در کشور حاکم است ادامه داد: همه می‌دانیم نمایندگان نقش بالایی در توزیع عدالت دارند.

وی بیان کرد: در حال حاضر ما یک حوزه انتخابیه با ۶ شهرستان و ۶۵ هزار نفر جمعیت و یک نماینده داریم که اصلاً قابل قبول نیست.

این نماینده مجلس شورای اسلامی گفت: بسیاری از بی‌عدالتی‌ها ناشی از عدم توزیع عادلانه نمایندگان است.

وی با بیان اینکه در مبحث توضیح نمایندگان سه شاخص جمعیت، محرومیت و وسعت مد نظر قرار گرفته است بیان کرد: هر فردی هم در رابطه با این مسئله اعتراض داشته ما گفتیم موارد را با شاخص‌ها در نظر بگیرد تا به بهترین نحو و بهترین شکل نمایندگان توزیع شوند.

غلامعلی کوهساری در موافقت با کلیات طرح اصلاح حوزه‌های انتخابیه در صحن علنی مجلس گفت: در این طرح ۴۰ نماینده برای ۲۳ استان انتخاب شدند. البته مخالفین این طرح باید بگویند که اگر جز این ۲۳ استان نیز بودند باز هم با این طرح مخالفت می‌کردند و یا خیر؟

این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه ۸۰ درصد نمایندگان در حوزه‌های انتخابیه محروم قرار دارند، تاکید کرد: به واقع ما اضافه شدن نمایندگان را حق مناطق محروم می‌دانیم که باید مدنظر قرار گیرد.

وی با بیان اینکه اضافه شدن نمایندگان بر اساس قانون اساسی مورد تاکید بوده است اظهار کرد: نمایندگان جز مسئولین قلمداد شده و در دسترس مردم هستند،بنابراین باید اجازه دهیم این قانون به درستی اجرا شود.

وی با بیان اینکه تصویب این طرح در کارنامه کاری مجلس یازدهم ثبت خواهد شد ادامه داد: در حال حاضر در یک حوزه انتخابیه یک نماینده و در یک حوزه انتخابیه ۴ نماینده فعال هستند امیدواریم مشکلات در این بخش براساس طرح فوق برطرف شود.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه شاید هزینه فعالیت یک نماینده در مجلس زیاد باشد، اما همین نماینده می‌تواند برای آن حوزه انتخابیه بسیار مفید باشد، تاکید کرد: بنابراین این خواسته به حق قانونی باید مد نظر قرار گرفته تا بسیاری از مشکلات حوزه‌های انتخابیه به درستی مورد بررسی قرار گیرد.

حسین حسین زاده در موافقت با کلیات طرح مذکور در صحن علنی مجلس، گفت: متاسفانه ما گاهی اوقات صحبت هایی را انجام می دهیم که در راستای کمک و خدمت به مردم نیست.

وی افزود: یک کشور زمانی می تواند کشور شود که مسئولین و نمایندگان آن هر لحظه قلبشان برای مردم بتپد و همه تصمیمات در وهله اول جهت تامین نظر تمامی افراد جامعه باشد نه اینکه درباره تصمیماتی که در آن ذینفع هستند، تصمیم بگیرند و این موارد اصلا منطقی نیست.

حسین زاده تاکید کرد: اگر نمایندگان بخواهند درگیر مسائل جزئی حوزه انتخابیه خود شوند باید شاهد تکثر و تنوع نمایندگان باشیم، در حال حاضر ما حوزه انتخابیه ای داریم که به اندازه ۴ استان کشور است.

وی با بیان اینکه استان فارس چهارمین استان مساحتی و جمعیتی کشور قلمداد می شود، گفت: این در حالی است که این استان تنها یک نماینده دارد. همچنین منطقه کهنوج استان کرمان حدود ۶ شهرستان داشته اما نمایندگان کمی در آن فعال هستند.

این نماینده مجلس با اشاره به مباحث بین المللی مربوط به افزایش تعداد نمایندگان، تاکید کرد: به عنوان مثال کشور انگلستان با ۶۰ میلیون نفر ۶۵۰ نماینده دارد، همچنین کشور فرانسه با ۷۵ میلیون نفر ۵۵۰ نماینده دارد. همچنین کشورهایی همچون ترکیه، ۶۰۰ نماینده، سوریه ۲۵۰ نماینده و عراق ۳۲۹ نماینده دارد بنابراین ما باید بر مبنای رسیدگی به مردم و رفع معضلات آن ها این مسائل را مدنظر قرار دهیم.

چنارانی: طرح اصلاح جدول حوزه‌های انتخابیه مجلس و تعداد نمایندگان باید طبق عدالت‌محوری در راستای محرومیت‌زدایی اصلاح شود

هاجر چنارانی در مخالفت با کلیات طرح اصلاح جدول حوزه‌های انتخابیه مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان آنها گفت: مجلس شورای اسلامی از سال ۷۸ تاکنون هیچ نماینده‌ای به حوزه‌های انتخابیه اضافه نکرده کما اینکه برای استان تهران ۳۰ نماینده داریم بنابراین اگر معیار تعیین تعداد نمایندگان هر حوزه جمعیت باشد حرف برای گفتن داریم.

نماینده مردم نیشابور، فیروزه، زبرخان و میان‌جلگه در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: ممکن است یک حوزه انتخابیه جمعیت زیادی نداشته اما پراکندگی جغرافیایی داشته باشد ضمن اینکه مجلس در سطح کلان تصمیم‌گیری می‌کند و نماینده هر حوزه انتخابیه کار اجرایی انجام می‌دهد.

وی تصریح کرد: امروز که مشکلات کشور به این اندازه زیاد است فقط افزایش نمایندگان را کم داشتیم آن هم در شرایط بحران اقتصادی با تصویب این طرح چه مشکلی از کشور حل می‌شود، هر چند ممکن است در حوزه انتخابیه‌هایی که جمعیت زیادی دارند نیاز به این افزایش داشته باشند.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم یادآور شد: در شرایط کنونی که با مشارکت پایین مردم مواجه هستیم باید به سمت رضایتمندی آنها حرکت کنیم بنابراین با تصویب این طرح مخالف هستیم به خصوص برای مراکز برخی استان‌ها هرچند مناطق محروم این حق را دارند.

وی تأکید کرد: هم اکنون نیاز است این طرح مجدد به کمیسیون برگردد تا بر اساس عدالت‌محوری در راستای محرومیت‌زدایی اصلاح شود.

بسطامی: تصویب این طرح باعث تضییع حق استان‌های محروم می‌شود

علی اکبر بسطامی به عنوان دیگر مخالف کلیات طرح مذکور گفت: امروز نیاز است نظام بودجه‌ریزی و تصمیمات مبتنی بر قدرت چانه زنی باشد و این در حالی است که در جلسات بررسی این طرح در کمیسیون مربوطه گفته شد بر اساس شاخص‌هایی همچون عدالت نسبی در تقسیمات کشوری تدوین شده که صحیح نبود کما اینکه شاهد هستیم تخصیص بودجه و توزیع امکانات بیشتر در استان‌های برخوردار انجام می‌شود.

نماینده مردم ایلام، ایوان، سیروان، چرداول، مهران در مجلس یازدهم ادامه داد: این طرح نیز باید مبتنی بر نگاه کارشناسی و بررسی میدانی تدوین می‌شد و این در حالی است که به رغم اعتراض تعدادی از نمایندگان در دستور کار قرار گرفت آن هم در شرایطی که طرح‌های مهمتری مربوط به معیشت و توجه به توده‌های محروم مطرح است.

وی یادآور شد: هم اکنون مناطقی همچون استان گیلان به خصوص شهرستان‌های تالش، رضوانشهر و ماسال که یک چهارم جمعیت استان گیلان را دارند وضعیتشان مشخص است، همچنین در ایلام دو نماینده دارد ، خودتان قضاوت کنید اگر نمایندگان این منطقه بالگرد هم داشته باشند نمی‌توانند به تمام حوزه انتخابیه رسیدگی کنند بنابراین لازم است حداقل رعایت عدالت را در توزیع مدنظر قرار می‌دادند.

بسطامی در ادامه خواستار ارجاع این طرح به کمیسیون جهت اعمال اصلاحاتی مبتنی بر عدالت و بررسی‌های میدانی شد تا حقی از هیچ کدام از استان‌ها تضییع نشود.

وی افزود: طرح کنونی دور از عدالت است همچنان که در بودجه و برنامه نیز حق بسیاری از استان‌های محروم تضییع می‌شود.

بسطامی در پایان از عدم توجه به مناطق محروم در جداول بودجه انتقاد کرد و خطاب به نمایندگان گفت: محرومین را دریابید.

میرتاج‌الدینی: افزایش تعداد نمایندگان باید در قالب لایحه دولت اعمال شود

سید محمدرضا میرتاج‌الدینی به عنوان دیگر مخالف کلیات طرح اصلاح جدول حوزه‌های انتخابیه مجلس شورای اسلامی و تعداد نمایندگان آنها گفت: این موضوع یکی از حساس‌ترین موضوعاتی است که وجود دارد و تا زمانی که همه جوانب قضیه سنجیده نشود تصمیم‌گیری مشکل‌ساز و تنش‌آفرین خواهد بود.

نماینده مردم آذر شهر، اسکو، تبریز در مجلس ادامه داد: در این زمینه باید اصل بر این باشد که در قالب لایحه و از سوی دولت مطرح شود به خصوص که دولت می‌تواند سه دهه را درنظر بگیرد و یک باره همه نیازهای استان‌ها را مدنظر قرار دهد کما اینکه ما آخر دهه سوم هستیم و دولت می‌تواند لایحه بیاورد و ۶۰ نماینده را تقسیم کند، در این صورت مشاجره و اختلاف نظر پیش نمی‌آید ضمن اینکه همه جوانب امنیتی، سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، جغرافیایی و حتی تاریخی نیز مدنظر قرار می‌گیرد.

وی یادآور شد: شکل‌گیری ترکیب کنونی مجلس یک پیشینه بیش از ۱۰۰ سال دارد، دوستان گفتند شاخص‌ها را در تدوین این طرح درنظر گرفتند، ممکن است این در مورد برخی حوزه‌ها درست باشد اما آیا برای چند نقطه کشور می‌توان به این طرح رأی داد.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم افزود: تصمیم‌گیری در این زمینه باید منصفانه، عادلانه، جامع و فراگیر باشد تا همه استان‌ها را راضی کند و بر اساس کار کارشناسی ۴۰ نماینده برای ۳۱ استان انتخاب شوند، اگر می‌گفتید برای هر استان یک نفر و ۹ نفر برای موارد ضروری همه راضی می‌شدند.

میرتاج‌الدینی گفت: من به عنوان نماینده تبریز، آذرشهر و اسکو اولویت اولم دفاع از حقوق مردم حوزه انتخابیه‌ام است چرا که مردم این منطقه بیش از ۳۰ سال است در انتظار چنین روزی هستند، ما چطور می‌توانیم ببینیم حقشان تضییع می‌شود، گفته شد در این زمینه مناطق محروم را در نظر گرفته‌اند، آیا از لرستان، اردبیل و ایلام، محروم‌تر وجود دارد ضمن اینکه دولت و استان مازندران هم با این طرح مخالف هستند.

این نماینده مردم در مجلس یازدهم در پایان تأکید کرد که مردم تبریز و آذربایجان که حق زیادی در مشروطه داشتند با این طرح موافق نیستند.

ادیانی نماینده دولت در مخالفت با طرح کمیسیون شوراها برای افزایش تعداد نمایندگان حوزه های انتخابیه، گفت: به دلیل بار مالی مغایرت آن با مولفه های مندرج در اصل ۶۴ قانون اساسی و مغایرت صریح با سیاست های ابلاغی مقام معظم رهبری در خصوص انتخابات، دولت با این طرح مخالف است.

وی افزود: چرا به یکباره در میانه زمان برگزاری انتخابات در دور دوم مجلس تصمیم می گیرد ۴۰ نماینده را به حوزه های انتخابیه اضافه کند و چرا ۴۰ نماینده در حالی که قانون ۲۰ نماینده را مجاز دانسته که اضافه شود.

در ادامه محمدصالح جوکار رئیس کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی، اظهار داشت: افزایش حوزه های انتخابیه باید با تصمیم مجلس انجام شود و ما بر اساس سطح محرومیت، گستردگی جغرافیایی و شاخص های دیگر این تصمیم را گرفتیم.

وی تاکید کرد: این کار باید در مجالس گذشته انجام می شد و در حالی که دولت ها و مجالس اقدام نکردند در این مجلس طرحی کامل آماده شد و حالا دولتی که مخالفت کرده است در ۳ سال گذشته کجا بوده که لایحه بدهد. ما خواستیم دولت لایحه بدهد اما نداد و من شخصا با رئیس جمهور صحبت کردم و قرار بود دولت با این طرح مخالفت نکند.

جوکار خاطرنشان کرد: رئیس جمهور سوگند یاد کرده است که پاسدار قانون اساسی باشد اما سال ها است که اصل ۶۴ قانون اساسی روی زمین مانده است اما نماینده دولت چرا ادعا می کند این طرح مغایر فرمایشات رهبری است و چرا از رهبری مایه می گذارید. خوب است سیاست های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری را بخوانند. آقا فرمودند "تعیین حوزه های انتخابیه بر اساس جمعیت و مقتضیات اجتناب ناپذیر به گونه ای که حداکثر عدالت انتخاباتی و شناخت مردم از نامزدها فراهم گردد یک اصل است" لذا وقت مجلس را با بی اطلاعی خود نگیرید، ۲۴ سال است دولت ها لایحه نداده اند و امروز می گویند مخالف این طرح هستیم چرا که اگر به نمایندگان اضافه شود ما باید پاسخگوتر باشیم اما این حق مردم است./